„Masz 10 palców - chroń je”, „Czystość to zdrowie”, „Precz z brudnym palcem od oka” – plakaty społeczne z takimi hasłami to tylko niewielka część druków międzywojennych, jakie będzie można obejrzeć na wystawie „Zmiana pola widzenia. Druk nowoczesny i awangarda” w ms2 w Łodzi. Plakaty, okładki pism i książek z tamtego okresu zaprojektowane przez największych twórców awangardy zilustrują jak narodził się nowoczesny komunikat wizualny. Otwarcie ekspozycji 13 czerwca.
Wystawa w łódzkim Muzeum dotyczy przemian i rewolucji, jakie zaszły w komunikacji wizualnej i projektowaniu graficznym w kręgach międzywojennej awangardy. - Ekspozycja składa się z 4 części. Punktem wyjścia jest tutaj idea druku funkcjonalnego Władysława Strzemińskiego - mówi kuratorka wystawy Paulina Kurc-Maj. - Artysta uważał, że projektowanie powinno być racjonalne, funkcjonalne i nastawione na efekt - dodaje kuratorka. Funkcjonalność rozumiana była jako znajdowanie odpowiedniej wizualnej struktury dla konkretnego tekstu w zależności od jego znaczenia i celu. Projekty Strzemińskiego oraz artystów jemu współczesnych - okładki książek, czasopism - stanowią trzon pierwszej części ekspozycji i ilustrują, w jaki sposób idea druku funkcjonalnego wyglądała w praktyce.
Druga część wystawy poświęcona została artystom zagranicznym i pokazuje z jakich źródeł czerpali polscy projektanci. Nawiązuje do wystawy, którą Strzemiński zrealizował w 1932 roku, w ramach działań grupy „a.r” i zawiera prace tych samych artystów. Prezentuje też środowiska, które wzajemnie na siebie wpływały i wymieniały się doświadczeniami na polu grafiki użytkowej.
Kolejna część ekspozycji poświęcona jest projektom o charakterze propagandowym. W porewolucyjnej Rosji artyści konstruktywizmu bardzo szybko dostrzegli propagandową rolę nie tylko filmu, ale też projektowania graficznego. Najlepszym nośnikiem politycznych treści okazał się plakat. Projekty rosyjskie zawierały fotomontaże, wyróżniały się zastosowaniem uproszczonych form i liter, a także kontrastujących barw - dominowała czerwień. Projektant był konstruktorem- inżynierem, a nie artystą. Agitacyjna moc nowego projektowania jest reprezentowana na wystawie w postaci plakatów, książek, czasopism i prospektów związanych z propagandą polityczna w dwudziestoleciu międzywojennym w Związku Radzieckim, Niemczech i Polsce. Wiele z rosyjskich plakatów propagandowych będzie można zobaczyć w Polsce po raz pierwszy, dzięki uprzejmości Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Sankt Petersburgu.
Ostatnia część wystawy nosi tytuł Nowy Świat. Od końca lat 20. styl nowoczesnego drukarstwa został przejęty przez reklamę i prasę. Był wykorzystany na okładkach popularnych książek, plakatach komercyjnych i społecznych, w ogłoszeniach i reklamach. Autorami wielu z tych projektów nadal byli twórcy bezpośrednio związani z awangardą. Wśród prac, jakie można zobaczyć na przykład plakaty reklamujące bulwarowe czasopismo „Tajny detektyw” Janusza Marii Brzeskiego, folder ogrodu zoologicznego autorstwa Henryka Stażewskiego czy plakat reklamujący aparat fotograficzny firmy Leica Tadeusza Maciejko. W tej części zwiedzający zobaczą również pionierskie infografiki Austriaka Otto Neuratha, które miały unowocześnić ówczesną, codzienną komunikację wizualną.
Na wystawie Zmiana pola widzenia znajdą się druki zaprojektowane między innymi przez takich artystów jak: Hans Arp, Herbert Bayer, Henryk Berlewi, Janusz Maria Brzeski, Cassandre, Robert Delaunay, Sonia Delaunay, Theo Van Doesburg, Karol Hiller, Fernand Léger, El Lissitzky, Filippo Tommaso Marinetti, Piet Mondrian, Bruno Munari, Enrico Prampolini, Aleksander Rodczenko, Xanti Schawinsky, Kurt Schwitters, Henryk Stażewski, Władysław Strzemiński, Ladislav Sutnar, Mieczysław Szczuka, Jan Tschichold, czy Teresa Żarnower.
Ekspozycję uzupełnia katalog, w którym oprócz esejów tematycznych i obszernego materiału ilustracyjnego, opublikowana została po raz pierwszy korespondencja polskiego awangardzisty Władysława Strzemińskiego z Janem Tschicholdem, wybitnym teoretykiem i praktykiem drukarstwa w Niemczech. Listy stanowią wymianę przemyśleń dwóch artystów na temat nowoczesnego projektowania graficznego.
Kuratorką projektu jest Paulina Kurc-Maj. Wystawę można będzie oglądać w ms2 do 12 października.