Kronika polska to pierwsza, najstarsza książka napisana przez Polaka. Mistrz Wincenty, zwany Kadłubkiem, stworzył na przełomie wieków XII i XIII barwną, erudycyjną opowieść o dziejach naszego kraju i przeszedł do historii jako pierwszy twórca polskiej literatury. Rękopis Kroniki zobaczyć będzie można w sobotę 24 września w Pałacu Rzeczypospolitej (Krasińskich) na specjalnym, jednodniowym pokazie z cyklu Pierwsze/Najstarsze. Wydarzeniu towarzyszy wykład prof. Henryka Samsonowicza i rozmowa Włodzimierza Kalickiego z prof. Jackiem Banaszkiewiczem oraz możliwość zwiedzenia zamkniętego na co dzień Pałacu.
Powstała na przełomie XII i XIII w. Kronika polska nie jest suchym opisem wydarzeń - mistrz Wincenty nadał jej kształt błyskotliwego dialogu pomiędzy dwoma biskupami: gnieźnieńskim Janem i krakowskim Mateuszem. Epizody z polskiej historii opowiada Jan, a Mateusz komentuje je analogiami ze starożytności i Biblii. Napisana po łacinie Kronika jest dowodem erudycji autora – prof. Brygida Kürbis we wstępie do wydanego w serii „Biblioteka Narodowa" polskiego przekładu dzieła nazwała ją europejskim pomnikiem umysłowości i uczoności dwunastowiecznego humanisty. Dzieło to jest także znakomitym świadectwem bogactwa i dojrzałości średniowiecznej polskiej myśli polityczno-prawnej w kontekście europejskim. Co ciekawe, na kartach tej drugiej (po dziele Anonima, zwanego Gallem), a pierwszej spisanej przez Polaka kroniki naszego kraju, Wincenty Kadłubek opisał nie tylko dokonania władców historycznych, ale także postaci legendarne: Kraka, Wandę, Popiela czy „całożercę" – potwora znanego dziś jako smok wawelski.
Sam magister Wincenty to postać bardzo tajemnicza: jeden z najwybitniejszych intelektualistów swoich czasów, kształcony prawdopodobnie w Paryżu lub Bolonii. Przez 10 lat piastował godność biskupa krakowskiego, a później – w nieznanych okolicznościach - zrezygnował z tej funkcji i ostatnie lata życia spędził w klasztorze cystersów w Jędrzejowie, umierając w opinii świętości w roku 1223. W XVIII wieku został ogłoszony błogosławionym Kościoła rzymskokatolickiego.
Wykłady towarzyszące pokazowi
• 15.00 „O mistrzu Wincentym zwanym Kadłubkiem i jego kronice". – prof. Henryk Samsonowicz
• 16.30 „Wszystkie baśnie Wincentego Kadłubka, czyli o pochodzeniu najbardziej znanych polskich podań". Z profesorem Jackiem Banaszkiewiczem rozmawia Włodzimierz Kalicki
Pałac Rzeczypospolitej – zwiedzanie z przewodnikiem
Bezpłatne oprowadzanie po Pałacu Rzeczypospolitej z warszawskim przewodnikiem Jackiem Karwatem. Obowiązuje rejestracja: http://pierwszenajstarsze.bn.org.pl/wydarzenia/13-kronika.html Pałac można zwiedzać również we własnym zakresie, w godzinach trwania pokazu (11.00-19.00).
PIERWSZE/NAJSTARSZE to cykl prezentacji z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego.
Kronika polska Wincentego Kadłubka – pokaz z cyklu Pierwsze/Najstarsze
Pałac Rzeczypospolitej, Warszawa, pl. Krasińskich 3/5
Sobota, 24 września w godz. 11-19
Wstęp wolny
