W skład komisji konkursowej weszli: Olga Wysocka (zastępczyni dyrektorki Zachęty Narodowej Galerii Sztuki), Ewa Łączyńska-Widz (dyrektorka BWA w Tarnowie), Stach Szabłowski (kurator), Aleksandra Szymańska (dyrektorka Instytutu Kultury Miejskiej – organizatora festiwalu), Piotr Stasiowski (dyrektor Gdańskiej Galerii Miejskiej – współorganizatora festiwalu).

Fragment uzasadnienia wyboru koncepcji „byliśmy, jesteśmy, będziemy":

Rekomendując projekt pp. Emilii Orzechowskiej i Bogny Świątkowskiej „byliśmy, jesteśmy, będziemy", jury zwróciło uwagę na podwójną uważność, którą wykazały się autorki, budując założenia swojej propozycji. Mamy na myśli po pierwsze wrażliwość na potencjał symboliczny mikro-dzielnicy Przeróbka. Z punktu widzenia życia codziennego oraz urbanistycznego porządku Trójmiasta jest to miejsce peryferyjne, zagospodarowane w równej mierze przez celowe działania człowieka, co przypadek, a także żyjącą w miejskiej warunkach naturę. Właśnie w tej peryferyjności i znaczeniowym niedopowiedzeniu dzielnicy kuratorki dostrzegły możliwość proklamowania Przeróbki „stolicą XXI wieku", stawiając tezę, że kształt przyszłości określany będzie właśnie na obrzeżach i marginesach dzisiejszego porządku.

Po drugie autorki projektu dały wyraz wyczuleniu na ducha czasu. Ten zaś podpowiada, by refleksję rozwijaną dziś za pomocą działań artystycznych rozszerzać poza problemy estetyczne, historyczne i społeczne definiowane w tradycyjnych, antropocentrycznych kategoriach. Jury doceniło zapowiedź kuratorek, które deklarują, że chcą pracować „blisko i nisko" rzeczywistości Przeróbki i wraz zaproszonymi artystkami i artystami szukać w tej dzielnicy platformy do rozwijania międzygatunkowej wspólnoty i podgatunkowej solidarności. Nasze uznanie zyskał także badawczy charakter projektu, którego autorki powstrzymują się od apriorycznych rozwiązań i konceptów. Zamiast przychodzić na Przeróbkę z gotowymi pomysłami i przeświadczeniami, kuratorki nastawione są na rzeczywiste, dogłębne studiowanie kontekstu dzielnicy; wyniki tych badań określą ostateczny kształt realizowanych w ramach NARRACJI przedsięwzięć.

Kuratorki wyodrębniły w koncepcji „byliśmy, jesteśmy będziemy" cztery najważniejsze wątki. Pierwszy z nich skupia się wokół zagadnień związanych z nieantropocentryzmem, międzygatunkowością i bioróżnorodnością: „[W swoich działaniach] Chcemy być blisko i nisko ziemi, głosić postulaty wspólnoty międzygatunkowej", deklarują autorki koncepcji. Kolejnym obszarem zainteresowania kuratorek jest przyszłość – zarówno ta, która dotyczy dzielnicy, jak i przemian w sposobie definiowania celów i charakteru sztuki. Trzecim wątkiem jest eksplorowanie znaczeń „potencjału zmiany" oraz „wyobraźni do władzy", czyli haseł pozostających w silnym związku ze sztuką aktywnie włączającą się w dyskurs społeczny i polityczny. „Wciąż słyszymy, że lepsza jest ewolucja niż rewolucja, że zmiany należy wprowadzać powoli i z rozwagą. Czujemy, że już nie mamy na to czasu", piszą autorki koncepcji. Ostatni obszar wyodrębniony przez nie skupia się w haśle „przeróbki rzeczywistości", które odwołuje się do innowacyjnych i inkluzyjnych sposobów projektowania i produkcji wydarzenia artystycznego.

We wstępie do koncepcji Orzechowska i Świątkowska zaznaczają narastającą potrzebę zmian: „Skutki uprzemysłowienia, grabieżczych działań człowieka wobec przyrody i zasobów naturalnych, chciwość, podporządkowanie wrażliwości kapitałowi i konsumpcji są już niemożliwe do zapudrowania. Potrzebna jest gruntowna przeróbka, zamiana tego, co nie działa w coś, co działa dobrze. Proklamujmy Przeróbkę stolicą XXI wieku!".

- „byliśmy, jesteśmy, będziemy" to napis widniejący na jednym z dwóch pomników, jakie znajdują się na gdańskiej Przeróbce. Oba mają formę głazów narzutowych i upamiętniają wydarzenia ważne dla historii dzielnicy – zatrzymują je w czasie, a tym samym w świadomości mieszkańców. Wektor na osi czasu skierowany jest tu w „prawiek". Jakie pomniki możemy „wyobrazić" sobie, patrząc w przyszłość Przeróbki? Jakie idee i postawy będziemy wynosić na piedestał? Czy hasło „byliśmy, jesteśmy, będziemy" możemy przypisać innej, nieantropocentrycznej perspektywie? Czy możemy zaproponować międzygatunkowe połączenie – „byliśmy" przypisać człowiekowi, „jesteśmy" materii, a „będziemy" wszystkim pozaludzkim istotom ziemskim, które przetrwają? – zastanawiają się kuratorki.

Ważnym elementem dla Emilii Orzechowskiej i Bogny Świątkowskiej jest też sam sposób prowadzenia produkcji festiwalu NARRACJE. Proces przygotowania i programowania wydarzenia odbędzie się w duchu idei kultura dla klimatu.

- Wybór Przeróbki na miejsce realizacji 13. edycji festiwalu NARRACJE daje możliwość produkcji i prezentacji prac artystycznych o dużym potencjale znaczeniowym. Festiwal trwa zaledwie 2 dni, jednak naszym celem będzie wykreowanie wiedzy i doświadczeń, które na Przeróbce pracować mogą o wiele dłużej. Dziś dystrybucja uczestnictwa się zmieniła. Odległości zostały przywrócone, ale dystans uległ skróceniu. Nasza propozycja akcentuje konieczność rozumienia sztuki jako użytecznego narzędzia uwidaczniania relacji przestrzennych, międzyludzkich i międzygatunkowych. Symboliczne ustanowienie Przeróbki stolicą XXI wieku będzie świetną do tego okazją – dodają kuratorki.

13. edycja festiwalu NARRACJE, listopad 2022. „byliśmy, jesteśmy, będziemy" (tytuł roboczy)
Kuratorki: Emilia Orzechowska, Bogna Świątkowska
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, współorganizator: Gdańska Galeria Miejska, instytucje kultury Miasta Gdańska