Kronika polska tajemniczego autora, zwanego Gallem Anonimem, to najstarsza opowieść o historii naszego kraju. Opisuje Polskę od czasów legendarnych władców Popiela i Piasta, poprzez królów i książąt historycznych aż po Bolesława Krzywoustego, na którego dworze, na początku XII w., powstała. Najstarszy zachowany rękopis Kroniki przez jeden dzień, w sobotę 17 grudnia oglądać będzie można w Pałacu Rzeczypospolitej (Krasińskich) na ostatnim już pokazie z cyklu Pierwsze/Najstarsze, zorganizowanym przez Bibliotekę Narodową. Wystawie towarzyszą dwa wykłady, prof. Tomasza Jasińskiego i dr. hab. Pawła Żmudzkiego.
Kronika polska to rycerska opowieść o dynastii Piastów, a szczególnie o jednym z nich – współczesnym autorowi Bolesławie Krzywoustym, któremu poświęcono aż dwie z trzech części dzieła. Do opisania jego czynów, m.in. sporu z bratem Zbigniewem, wojny z Cesarstwem oraz zdobycia Kołobrzegu, Anonim używa zróżnicowanych i bardzo wyrafinowanych form literackich (zrytmizowaną prozę, pieśni, mowy). Zawarte w Kronice teksty Pieśni wojów oraz Pieśni o cudownych narodzinach Bolesława trafiły do kultury popularnej, interpretowane m.in. przez Ewę Demarczyk i Czesława Niemena.
Kronika Galla Anonima w Cyfrowej Bibliotece Narodowej Polona: http://polona.pl/item/827083/47/
Tożsamość autora Kroniki jest przedmiotem sporu badaczy już od wielu wieków. Choć tradycyjnie uznawany był za Galla (czyli Francuza), któremu przypisano nawet (w wyniku błędnej interpretacji Długosza) imię Marcin, cały czas pozostaje on Anonimem. Kwestia jego pochodzenia budzi nadal żywe zainteresowanie naukowców. Najnowsze badania, m.in. prof. Tomasza Jasińskiego, wskazują na związki naszego pierwszego dziejopisarza z Wenecją. Wiadomo na pewno, że w Polsce był on „wygnańcem i pielgrzymem" – bo właśnie tak sam siebie określił.
Wykłady towarzyszące pokazowi:
• godz. 15.00 Historia interpretowania „Kroniki polskiej" Galla Anonima: od Wincentego Kadłubka po czasy współczesne. Dr hab. Paweł Żmudzki;
• godz. 16.30 Nie taki zwykły kronikarz, czyli Gall Anonim jako poeta i mistrz prozy. Prof. dr hab. Tomasz Jasińs.
