Wydarzenia odbywające się w ramach programu Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego „Rezydencja artystyczna Białoruś. Ukraina” przygotowane zostały przez grupy artystyczne Team Theatre, Grupa Kupałowcy, Brave Banda oraz Diafilm Live. Spektakle, które zobaczyć będzie można podczas Tygodnia Teatru Białoruskiego dotykają szeroko pojętej tematyki społeczno-politycznej, od kondycji człowieka we współczesnym społeczeństwie, poprzez historie opowiadające o trwającym na Białorusi konflikcie, aż po osobiste opowieści o wymuszonej emigracji i próbie stworzenia sobie nowego domu za granicą.

Od kuratora

Białoruski teatr obserwuję od trzech dekad, od przedstawienia mińskiego Teatru im. Janki Kupały „Słowianka”, niezwykłej rekonstrukcji zaginionej opery Stanisława Moniuszki, którą pokazywano gościnnie w Polsce na początku lat 90. Zawsze imponował mi wysokim poziomem profesjonalnego przygotowania artystów i artystek, a jednocześnie fascynował odwagą wyrażania problemów społecznych i politycznych, jakim żyje białoruskie społeczeństwo.

Niestety, po zrywie wolnościowym 2020 roku teatr białoruski stał się przedmiotem ostrych represji ze strony dyktatury Łukaszenki, na równi z innymi instytucjami rodzącego się społeczeństwa obywatelskiego. Pod presją władzy, wielu ludzi teatru musiało z dnia na dzień wyjechać z kraju, ratując swoją wolność, a niekiedy także i życie. Większość z nich osiadła w Polsce i tu dzięki wsparciu polskich i zagranicznych instytucji kontynuuje działalność artystyczną.

TR Warszawa od samego początku przyłączył się do akcji pomocy artystom-uchodźcom. W ramach programu Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego „Rezydencje artystyczne Białoruś. Ukraina” otoczyliśmy opieką grupę dziesięciorga twórców i twórczyń z Mińska, Homla i Mohylewa, którzy i które przez dwa lata pracowali nad swoimi projektami w TR Warszawa. Nawiązaliśmy także kontakty z innymi zespołami teatralnymi, działającymi na uchodźstwie w Warszawie, przede wszystkim z grupą słynnych Kupałowców – aktorów i aktorek Teatru im. Janki Kupały, narodowej sceny Białorusi, a także z zespołem Diafilm Live.

Efekty ich pracy pokażemy w czasie Tygodnia Białoruskiego Teatru (8-13 sierpnia). Będzie to pierwsza od lat tak szeroka prezentacja współczesnych artystów i artystek sceny z Białorusi. W programie znajdą się premiery nowych przedstawień, zrealizowanych w Warszawie, a także pokazy warsztatowe i nowe wersje spektakli, wystawianych w Białorusi i przywiezionych do Polski – dosłownie – w walizce i pamięci twórców. Wśród nich znajdą się inscenizacje najnowszej białoruskiej dramaturgii, pokazującej życie w warunkach dyktatury w Białorusi i wojny w Ukrainie, spektakle dokumentalne, a także przedstawienia odwołujące się do starych tradycji Polesia czy legend Europy Północnej. Niektóre wydarzenia opatrzone będą polskimi napisami, aby udostępnić je także polskiej publiczności.

Wierzę głęboko, że sierpniowe dni spędzone z białoruskim teatrem wniosą nowe wartości do życia teatralnego Warszawy, a Białoruś przestanie kojarzyć się wyłącznie z opresyjnym systemem. Niech żyje wolna Białoruś! Жыве Беларусь!

Roman Pawłowski

pełnomocnik dyrektora do spraw programu, koordynator i kurator Rezydencji artystycznej Białoruś, Ukraina w TR Warszawa.

Program

8 sierpnia, godz. 19:00 do 20:00, Sala Warsztatowa, spektakl „Z@klęcie”, reż. Maksym Shyshko, Team Theatre (Rezydencja artystyczna Białoruś. Ukraina);
9 sierpnia, godz. 19:00 do 21:00, Duża Scena, premiera spektaklu „Sowizdrzał”, reż. Yura Divakov, Team Theatre (partner: Przedstawicielstwo Flandrii w Polsce);
10 sierpnia, godz. 19:00 do 21:00, Sala Warsztatowa, spektakl „Morze Krystyny”, reż. Andrei Novik, Team Theatre (Rezydencja artystyczna Białoruś. Ukraina);
11 sierpnia, godz. 19:00 do 20:00, Sala Warsztatowa, „Mozaika”, tekst i reżyseria Vital Karaban, pokaz work in progress (Rezydencja Artystyczna Białoruś. Ukraina);
12 sierpnia, godz. 17:00 do 18:30, Sala warsztatowa, spektakl grupy „Diafilm Live” (Rezydencja artystyczna Białoruś. Ukraina);
12 sierpnia, godz. 19:00 do 21:00, Duża Scena, premiera spektaklu „Plac Zwycięstwa”, reż. Aleksander Gartsuev, Grupa Kupałowcy;
13 sierpnia, godz. 19.00 do 20.00, sala warsztatowa, „Czas second-hand”, monodram Uadzimira Piatrowicza według reportażu Swietlany Aleksijewicz (Rezydencja artystyczna Białoruś. Ukraina).

Źródło informacji: TR Warszawa